Όπως μου είπε καθώς μιλούσαμε "κάποια στιγμή, όταν πια δε θα με έχει ανάγκη ο γιος μου και η γυναίκα μου, όταν πια ο γιος μου θα έχει τη δική του οικογένεια, αφού θα τους εχω εξασφαλίσει όσο μπορώ οικονομικά και ο κόσμος δε θα με χρειάζεται τόσο πολύ, ιδεατό για μένα θα ήταν να χάσω την επαφή με τα γήινα. Να τρελαθώ με τέτοιο τρόπο ώστε να κοιτάζω ας πούμε ένα τοπίο και να το βλέπω ακριβώς μπροστά μου σαν πίνακα. Να κοιμάμαι, να βλέπω όνειρο και μόλις ξυπνήσω να βλέπω ζωντανά το ζωγραφικό έργο. Να αποκτήσω ενόραση και να μείνω εκεί. Να μη συνέλθω δηλαδή ποτέ από αυτή τη λήθη της παλέττας."
Τον Ηλία Ματθαιόπουλο τον γνώρισα πρώτα μέσα από τα έργα του και σύντομα θέλησα να μάθω περισσότερα για εκείνον. Πολύ σύντομα, μπορώ να σας πω ότι έργο του Ηλία έχει ανακηρυχθεί γραμματόσημο, ενώ πολλών ειδών έργα του έχουν διακοσμήσει διάφορους χώρους. Ταυτόχρονα, μετρά στο δυναμικό του είκοσι χιλιάδες ώρες διδασκαλίας σε εργαστήρια, Συλλόγους και σχολεία.
Σταματώ εδώ και σας αφήνω να κάνετε μόνοι σας βουτιά στο μαγικό, καλλιτεχνικό κόσμο του Ηλία.
Τι λέει ο Ηλίας για τον Ηλία;
Μεγαλώνοντας δεν θέλω να μιλάω για τον εαυτό μου. Θέλω να κάνω πράγματα και έργα για να μιλούν οι άλλοι για μένα. Όσο μιλάς για τον εαυτό σου νομίζω ότι έχεις ένα μικρό εγωισμό. Καλύτερα να μιλάει κανείς με πράξεις παρά με λόγια.
Ηλία έχεις τελειώσει ΤΕΦΑΑ. Αλλα τελικά σε κέρδισαν τα εικαστικά. Τι ήταν αυτό που σε πήγε στον κόσμο της τέχνης;
Νομίζω ότι γι'αυτό ευθύνεται η γιαγιά μου. Η μητέρα της μητέρας μου, η οποία ήταν μία ευυπόληπτη και πανέμορφη γυναίκα. Εγώ ζωγράφιζα από μικρούλης και μια φορά της έφτιαξα στη γιορτή της σε ένα χαρτί ένα άλογο. Το δέχτηκε με πάρα πολύ μεγάλη αγάπη. Οπότε την άλλη μέρα με πήγε σε ένα κατάστημα στην Τρίπολη, όπου μέναμε και μένουμε και σήμερα. Τότε τα κατάστηματα ήταν αυτά που πωλούσαν πίνακες και έφτιαχναν και κορνίζες. Είχαν κάποια μικρά έργα του Γερμενή και του Αθηναίου. Τα θαύμαζα. Μπήκαμε λοιπόν με τη γιαγιά μέσα, η οποία κρατούσε το χαρτί που της είχα δώσει με το άλογο και λέει "θέλω την καλύτερη κορνίζα για την πιο ωραία ζωγραφιά του εγγονού μου". Από τότε μου πέρασε στο υποσυνείδητο. Μεγαλώνοντας, η διέξοδός μου και το παιχνίδι μου με τα άλλα παιδιά ήταν να πηγαίνουμε στο στάδιο. Έτσι λοιπόν, μέσω του αθλητισμού, οδηγήθηκα στο να σπουδάσω στα ΤΕΦΑΑ στην Αθήνα. Όμως μετά οι παρέες μου στην Αθήνα ήταν συγγραφείς και ζωγράφοι. Δεν μπορούσα να κρατηθώ μακριά από την τέχνη.
Άρα ήταν αυτό που λέμε μοιραίο. Τι είναι αλήθεια για σένα η μοίρα;
Μοίρα για μένα είναι μία ενέργεια που παίρνει μορφή από διάφορες συμπτώσεις και συγκυρίες, διαφορετικές για τον καθένα. Το να ζήσει και να βιώσει κάποιος από πριν τις συμπτώσεις και τις συγκυρίες είναι αποτέλεσμα κοινωνικών, πνευματικών και οικονομικών παραγόντων. Μοιάζει με ενδελέχεια. Σαν να παίζει καθοριστικό ρόλο για το παρελθόν, το παρόν και το μέλλον.
Άρα ήταν αυτό που λέμε μοιραίο. Τι είναι αλήθεια για σένα η μοίρα;
Μοίρα για μένα είναι μία ενέργεια που παίρνει μορφή από διάφορες συμπτώσεις και συγκυρίες, διαφορετικές για τον καθένα. Το να ζήσει και να βιώσει κάποιος από πριν τις συμπτώσεις και τις συγκυρίες είναι αποτέλεσμα κοινωνικών, πνευματικών και οικονομικών παραγόντων. Μοιάζει με ενδελέχεια. Σαν να παίζει καθοριστικό ρόλο για το παρελθόν, το παρόν και το μέλλον.
Αντιμετώπισες δυσκολίες στην αρχή της καριέρας σου;
Στην αρχή δυσκολεύτηκα. Δεν ήταν εύκολα τα πράγματα. Υπήρξαν διάφορες δυσκολίες. Έπρεπε να βρω το προσωπικό μου ύφος, να μάθω πως ανακατεύονται τα χρώματα. Παρατηρούσα τα έργα όλων των μεγάλων ζωγράφων με περίσσεια προσοχή. Έφτιαχνα έργα και δεν τα έδειχνα σε κανέναν. Αυτά τα έργα που έφτιαξα τότε τα εμφάνισα δημόσια πριν από ένα χρόνο.
Ηλία υπάρχει κάποιος που να σε έχει επηρεάσει;
Θεωρώ δάσκαλό μου τον Γιώργο Γούλα από την Καρδίτσα. Γιατί περνούσα αμέτρητες ώρες στο ατελιέ του παρατηρώντας το ύφος του, τις πινελιές του, το πως δουλεύει. Μάλιστα μου είχε πει "αν θες, θα έρχεσαι, θα κάθεσαι, αλλά δεν θα μιλάς." Ένα χρόνο δεν είχα πιάσει πινέλο. Αλλά μου πέρασε τη ζωγραφική βαθειά μέσα στο υποσυνείδητο. Ωστόσο, θεωρώ δασκάλους μου πολλούς ακόμα, Ισπανούς, Ιταλούς, Γάλλους.
Μένεις στην Τρίπολη και σε αυτό το σημείο αναρωτιέμαι πόσο δύσκολο είναι να κάνεις τέχνη μακριά απο την Αθήνα;
Η επαρχία έχει καλά και κακά. Υπάρχουν πολλοί τρόποι να παρουσιάσεις τη δουλειά σου. Τώρα ένας τρόπος είναι το ίντερνετ. Ωστόσο, όπου και να παρουσιάσεις μία δουλειά, με όποιους κι αν είσαι, εκείνο που μένει στο τέλος είναι καθαρά το έργο. Το έργο πρέπει να έχει δύναμη απο μόνο του. Υπάρχουν άνθρωποι που κάνουν το χόμπι τους με την ζωγραφική και υπάρχουν άνθρωποι που ζουν μέσα από αυτό. Για να φτάσεις να ζεις μέσα από την ζωγραφική, πρέπει το έργο σου να έχει δύναμη. Να είναι σωστά ζωγραφισμένο. Αν θες να εντάξεις όλο αυτό στον επαγγελματισμό, στο να ζεις από αυτό, πρέπει να κάνεις πολλές κινήσεις οι οποίες εξαρτώνται από πολλούς παράγοντες. Από το οικονομικό σου, από τον τόπο που ζεις, από τις επαφές που θα κάνεις, από την κοινωνική σου δικτύωση. Όμως, πάνω από όλα, πρέπει να υποστηρίζεις το έργο σου με την καρδιά σου.
Και δημιουργείς και διδάσκεις. Τι προτιμάς περισσότερο ανάμεσα σε αυτά τα δύο;
Η γυναίκα μου έγραψε κάτι ωραίο για το λόγο και την εικόνα. Ότι σε αυτά τα δύο πρέπει να υπάρχει μία αλληλοπεριχώρηση. Το ένα να συμπληρώνει το άλλο και το ένα να σέβεται το άλλο χωρίς να το αναιρεί και να παίρνει κομμάτι του. Όταν ζωγραφίζω, όταν έχω να βγάλω παραγγελίες, να παρουσιάσω ή οτιδήποτε άλλο, δεν μπορώ να κάνω μάθημα. Όταν δεν ζωγραφίζω και θέλω να ξεκουραστώ ή να συγκεντρώσω το μυαλό μου για να φτιάξω τη θεματολογία μου, διδάσκω.
Ηλία, θα ήθελες να μου πεις τη γνώμη σου γι'αυτό που ακούστηκε σχετικά με την κατάργηση των καλλιτεχνικών μαθημάτων στη Δευτεροβάθμια εκπαίδευση και συγκεκριμένα στις τάξεις του Λυκείου;
Αν μου επιτρέπεται αυτή η έκφραση, αυτή την ιδέα τη θεωρώ κατάπτυστη. Διότι από τη μία δεν ρωτάς τα παιδιά τα οποία μένουν χωρίς τη χαρά της ζωγραφικής. Ένας συνάδελφος είπε οτι τα εικαστικά είναι η χαρά του παιδιού. Και σε ρωτάω ποιος απαγορεύει να χαίρονται τα παιδιά στο σχολείο; Με την ίδια λογική και η Γυμναστική είναι η χαρά του παιδιού. Έπειτα, όλοι αυτοί οι άνθρωποι που έχουν διοριστεί και επιτελούν το έργο τους ως καθηγητές, έχουν βγει από κάποιο ανάλογο πανεπιστήμιο. Γιατί είναι ανοιχτά τα πανεπιστήμια που βγάζουν τέτοιες ειδικότητες; Ας κλείσουν και τα πανεπιστήμια. Από την άλλη, άκουσα ότι αυτά καταργούνται στα δημόσια σχολεία. Στα ιδιωτικά θα καταργηθούν; Γιατί εγώ αν έχω χρήματα και θέλω να στείλω το παιδί μου σε ενα ιδιωτικό σχολείο, οπωσδήποτε θα απαιτήσω να κάνει μουσική, γυμναστική, εικαστικά. Γιατί όλα αυτά προάγουν και εξάρουν το πνεύμα. Θα μου άρεσε περισσότερο η Υπουργός Παιδείας να δώσει εντολή στους εικαστικούς να δουλέψουν παραπάνω μέσα στο σχολείο, και δεν εννοώ ότι δεν δουλεύουν, να ανοίξουν οι πόρτες και κάθε δύο μήνες να πηγαίνουν οι γονείς των παιδιών και γενικότερα ο κόσμος στην κάθε περιφέρεια και να βλέπει την δουλειά των παιδιών. Οι μουσικοί να οργανώνουν μικρές συναυλίες. Δεν γίνεται να καταργήσουν τον πολιτισμό. Οι υπουργοί και οι συμπολιτευτές τους δεν έχουν σπίτι τους πίνακες; Δεν ακούν μουσική; Αν θέλουν να τα καταργήσουν ας σταματήσουν να τα κάνουν αυτά.
Ηλία πιστεύεις έχουμε κρίση της τέχνης στις μέρες μας;
Ναι. Η τέχνη περνάει μεγάλη κρίση. Κι όχι μόνο αυτή την περίοδο. Διότι, η καλλιτεχνική παιδεία πρέπει να ξεκινήσει από το κύτταρο, από τα μικρά παιδιά. Στα σχολεία πρέπει να γίνονται περισσότερα πράγματα. Οι Δήμοι, οι Περιφέρειες, οι Δήμαρχοι, δεν πρέπει να πηγαίνουν σε εκθέσεις για να προβάλλουν το εγώ τους. Πρέπει να στηρίζουν την τέχνη και τους καλλιτέχνες. Οι περισσότεροι δήμαρχοι, όταν γίνεται μία έκθεση πάνε και μιλάνε ασταμάτητα και δεν αγοράζουν κανένα έργο από τον καλλιτέχνη. Μεγάλη κρίση περνάνε και οι γκαλερί. Ο κόσμος δεν μπαίνει μέσα σε γκαλερί. Ο ρυθμός της ζωής μας είναι αναπάντεχα κουραστικός. Ο ορθολογισμός, ο τρόπος σκέψης, η εμπορευματοποίηση των πάντων, έχουν στρέψει το δρόμο αντίθετα από την τέχνη.
Ουσιαστικά, δεν βιοπορίζεται κανείς εύκολα από την τέχνη.
Ναι, είναι πολύ δύσκολο. Ωστόσο, ο καλλιτέχνης βρίσκει πάντα τον τρόπο. Αν περιμένει βέβαια κανείς αυτή τη στιγμή να βιοποριστεί μόνο πουλώντας τα έργα του, μπορεί να το κάνει αλλά είναι δύσκολο. Όταν κάποιος είναι σε ένα επίπεδο που μπορεί να μην αξίζει και καθεαυτό το έργο του, να μην είναι πολύ δυνατό, αλλα έχει καλές γνωριμίες με υπουργούς και βουλευτές, θα πουλήσει. Το μεγαλύτερο ποσοστό των ζωγράφων, στο οποίο ανήκω κι εγώ, για να βιοποριστεί έχει τα μαθήματά του.
Ηλία μαθαίνω ότι η πρώτη έκθεση που έκανες ήταν σε χώρο που έστησες μόνος σου.
Ναι, και μάλιστα μου στοίχισε πάρα πολλά χρήματα. Δεν τα είχα όλα και δανείστηκα και από κάποιους ανθρώπους που τους άρεσε η τέχνη. Ήταν ένας χώρος που διαμόρφωσα μόνος μου. Δηλαδή το έβαψα, αγόρασα φωτιστικά, είχα κάνει χώρο που μπορούσες να κάτσεις να πιεις τον καφέ σου και να διαβάσεις για τέχνη. Είχα φτιάξει ολόκληρη βιβλιοθήκη με 150 βιβλία. Το κράτησα ένα μήνα. Με παρακαλούσαν να μην το κλείσω γιατί είχε γίνει πια συνήθεια. Περνούσαν όλοι από εκεί από το πρωί ως το βράδυ. Ήταν κατι πρωτόγνωρο. Αλλά αυτό είναι το κακό με την επαρχία. Ανοίγεις κάτι, πάει ο κόσμος σαν τρελός, αλλά μετά δεν καταλαβαίνει την αξία του και τελειώνει εκεί.
Ηλία, ποιο είναι το μήνυμα που θες να περάσεις συνήθως μέσα από τα έργα σου;
Τα μηνύματα που νιώθω ότι περνάω μέσα από τα έργα μου, είναι αυτά της αγάπης και του ερωτισμού. Θα ήθελα όμως, να φτάσω σε ένα σημείο να περνάω και άλλα μηνύματα. Όπως ας πούμε να καταφέρω να κάνω έργο την κοινωνική αδικία και την ανθρώπινη κατακραυγή. Το έργο μου να έχει κοινωνικό μήνυμα.
Ποιά είναι η πηγή έμπνευσής σου;
Ως επί το πλείστον είναι ο γιος μου. Από τότε που γεννήθηκε παρατηρούσα ατελείωτες ώρες τις γραμμές του προσώπου του. H δύναμη που λαμβάνω απο το γιο μου είναι άπειρη. Όσο παράξενο κι αν φαίνεται, τα παιδιά μας διδάσκουν πρωτόγνωρα πράγματα. Σου δίνουν δύναμη να κάνεις τα πάντα. Είναι κινητήριος δύναμη και βέβαια έως μία ηλικία φορούν στις πλάτες τους φτερά αγγέλων. Υπάρχει καλλιτέχνης που να νοιώθει έτσι και να μην μπορεί να δημιουργήσει;
Ηλία, θα μου πεις τρία πράγματα στα οποία λες ναι και τρία πράγματα στα οποία λες όχι;
Λέω ναι στην ανθρώπινη αγάπη, στην οικογενειακή αγάπη και ναι στο να αγαπάς αυτό που κάνεις. Λέω όχι στο ψέμα, γιατί ο δρόμος για την ευτυχία είναι η αλήθεια, όχι στην κοροϊδία και όχι στο φθόνο και τη ζήλια.
Τελικά η τέχνη είναι μία ψυχική διαμαρτυρία ή αναζωπύρωση της ελπίδας;
Μου κάνεις μυστήρια ερώτηση. Είναι και τα δύο. Και θα σου εξηγήσω γιατί. Θα έλεγα ότι η έννοια της διαμαρτυρίας εμπεριέχει μέσα της την έννοια της επανάστασης. Όταν διαμαρτύρεσαι για κάτι ίσως και να επαναστατείς. Σαφώς είναι και πνευματική επανάσταση και διαμαρτυρία. Γιατί και ο άνθρωπος που θέλει να αφήσει το αποτύπωμά του μέσω της τέχνης κάνει επανάσταση. Ειναι οξύμωρο γιατί είναι εγωιστικό αλλά είναι επαναστατικό. Και νομίζω όλοι οι άνθρωποι, το γρήγορο πέρασμα που κάνουμε από την ζωή, με όλα αυτά που ακούμε και μας συμβαίνουν, είμαστε επαναστάτες. Είναι πνευματική διαμαρτυρία γιατί όταν ζωγραφίζει κάποιος έχει μία μυστική επικοινωνία με το θείο, με τη δημιουργία. Όταν θες να φτιάξεις μία θαλασσογραφία ή ένα τοπίο μπορεί να διαμαρτύρεσαι για την ασχήμια της κοινωνίας. Ή μέσα από το έργο σου να σχολιάσεις κακώς κείμενα της κοινωνίας.
Αν δεν έχεις την έννοια της ελπίδας μέσα σου, δεν μπορείς να δημιουργήσεις. Έχεις εξαρχής την ελπίδα να αρέσει το έργο σου. Έχεις την ελπίδα κάποια στιγμή να αναγνωριστείς μέσα από το έργο σου. Έχεις ελπίδα για καλύτερο κόσμο. Έπειτα, μέσω των εκθέσεων ο καλλιτέχνης, έχει την επιθυμία για κοινωνική επαφή. Γιατί ένας ζωγράφος μπορεί να καθίσει στο ατελιέ του και δύο μήνες χωρίς να βγει.
Ετοιμάζουμε με τον κύριο Χρήστο Πετρίδη, επιμελητή, το NGFL 8 μία πολύ μεγάλη εκδήλωση. Αυτή η εκδήλωση θα περιλαμβάνει και μόδα. Νέους σχεδιαστές και μόδιστρους που θα παρουσιάσουν τη δουλειά τους. Ωστόσο, δεν ξέρουμε ακόμη ημερομηνία. Ήταν να έχει γίνει αλλά λόγω της πανδημίας πήγαν όλα πίσω. Άλλη μεγάλη εκδήλωση είναι το Project Zero , πάλι σε συνεργασία με τον κύριο Πετρίδη. Σε αυτή την εκδήλωση θα φτιάχναμε δύο έργα για τον κορωνοϊό και θα ήταν παρόντες επιστήμονες όπως ψυχολόγοι και κοινωνιολόγοι οι οποίοι θα κάνουν τη διάλεξή τους.
Σχόλια
Δημοσίευση σχολίου